KINH NGHIỆM LÁI Ô TÔ Ở ÚC – KỲ I: CẨM NANG MUA XE
Hướng dẫn cụ thể chi tiết về nơi mua xe, thủ tục mua xe và các tips để bạn mua xe ô tô an toàn ở Úc.
1. Có nên/cần mua xe không?
Nếu như ở Việt Nam xe ô tô là một thứ xa xỉ thì ở Úc, xe ô tô cũ rất rẻ, nhiều kiểu dáng với chất lượng tốt, giá hợp lý, rất dễ mua, dễ bán.Điều cần cân nhắc trước khi mua xe ở Úc không phải là giá mua xe, mà cần xác định xem bạn có thực sự cần xe không và bạn có tài chính để nuôi xe không. Hệ thống giao thông công cộng ở Úc khá tốt, nếu chỉ đi học, đi chơi bạn có thể sử dụng phương tiện công cộng. Bạn cần xe khi đi làm những chỗ xa xôi, tiết kiệm thời gian đi về, đặc biệt là khi làm ở những nhà máy, công sở trong những khu công nghiệp ít xe công cộng. Có ô tô có thể tiết kiệm thời gian cho bạn, nhất là vào những ngày thứ 7, chủ nhật, ngày nghỉ, ngày lễ khi các phương tiện công cộng giảm chuyến, có thể bạn phải đợi tới 30 phút mới đợi được chuyến xe buýt/tàu hỏa tiếp theo. Không có xe cũng có nghĩa là bạn không đi chơi ở các nơi hẻo lánh được. Đặc biệt đối với người có gia đình, có xe ô tô sẽ rất tiện việc gia đình như đi chợ, đưa con đi chơi. Nhưng chỉ nên mua xe khi bạn có công việc ổn định để có đủ thu nhập duy trì chiếc xe, hoặc mua xe để phục vụ việc đi làm. Nuôi một chiếc xe ở Úc khá tốn kém, vì nó đi kèm rất nhiều khoản phí và lệ phí. Ngay cả đối với người Úc, việc duy trì một chiếc xe ô tô cũng không phải dễ dàng. Đăng kiểm xe (license and third party insurance) với một chiếc xe 4 chỗ hàng năm đã gần 500 đô, chưa kể tiền bảo dưỡng, sửa chữa xe, cùng với tiền bảo hiểm, tiền xăng xe, tiền gửi xe, vvv. Tính ra mỗi tuần bạn sẽ phải chi khoảng 100 đô cho chiếc xe 4 chỗ thông thường.
2. Mua xe ở đâu? Khi bạn đã xác định sẽ mua xe, thì cần tìm nơi mua. Nhiều bạn mua ở những cửa hàng bán xe ô tô cũ (dealer), nhưng theo kinh nghiệm đi khảo sát hơn chục cửa hàng xe ô tô cũ của mình, xe ở đó khá đắt (đắt hơn so với giá xe cùng điều kiện, cùng loại mua của chủ xe). Hơn nữa không phải dealer nào cũng là những người thành thật, khi họ mua xe cũ về, có một số hỏng hóc của xe họ đã tự sửa chữa trước khi bán cho bạn nên có thể bạn không biết. Có câu chuyện như này, bạn mình tìm xe để mua, hôm trước thấy 1 chủ xe rao bán chiếc xe với giá $3.500 trên Gumtree, chưa kịp hỏi vì bận quá, bẵng qua vài ngày thấy chiếc xe đó đã được bán rồi. Vài hôm sau lại thấy 1 dealer rao bán đúng chiếc xe đó, nhưng giá đã tăng lên $5000.
Những nơi bạn có thể tìm được chủ xe rao bán xe là Gumtree, hay Carsale.com.au. Ở đó hàng ngày hàng giờ có cả trăm chiếc xe để bạn lựa chọn. Khi bạn xem một chiếc xe, và không biết nó đắt hay rẻ, bạn nên vào redbook.com.au, đưa dòng xe, đời xe, số km vào, và sau đó search. Trang này sẽ cho bạn mức giá trung bình của xe trên thị trường xe cũ để bạn tham khảo (ví dụ họ đưa ra mức giá trung bình của dòng xe A, số km B là 3000-4000AUD thì bạn sẽ biết xe đó đang rao bán là đắt hay rẻ).
Một kinh nghiệm nữa là nên mua xe của các cá nhân là người Úc gốc Âu, bởi ý thức về sự an toàn của họ cao hơn nhiều so với người gốc Á, và ít nhất là họ cũng sẵn sàng bỏ tiền ra đi bảo dưỡng xe, họ coi việc bảo dưỡng xe là chuyện đương nhiên để bảo đảm an toàn cho họ. Không nên mua xe của người Tàu, Ấn Độ, Pakistan và cũng không nên mua xe của sinh viên, nhất là sinh viên quốc tế bởi để tiết kiệm chi phí họ rất ít khi bảo dưỡng xe, chỉ khi trục trặc mới đem đi sửa.
Lý tưởng nhất là bạn mua xe có lịch sử bảo dưỡng đầy đủ đều đặn, nhất là sau thời kỳ bảo dưỡng miễn phí khi mua xe mới. Dành một ít thời gian đọc kỹ các giấy tờ bảo dưỡng sẽ đem lại cho bạn bức tranh đầy đủ về chiếc xe ô tô bạn đang xem, bởi vì nếu xe được đưa đi bảo dưỡng thường xuyên, hóa đơn bảo dưỡng thường đi kèm với báo cáo về điều kiện xe và các bộ phận đề xuất sửa/thay. Nếu có các giấy tờ này và bạn dành thời gian đọc, có khi đi mua xe bạn cũng không cần phải có người hiểu biết về xe đi cùng.
Nếu bạn thận trọng hơn có thể trả thêm tiền (khoảng vài chục đô) để có được report của một chiếc xe trước khi mua. Bạn hỏi chủ xe số VIN của xe, và vào carfacts.com.au cho số VIN này để mua báo cáo lịch sử xe, báo cáo sẽ cho bạn biết xe đã bao giờ bị tai nạn chưa, đã bao giờ bị trộm chưa, xe có bị quay ngược đồng hồ đo cây số không, và nhiều thông tin hữu ích khác.
Nếu bạn có điều kiện và muốn đi xe khoảng hơn $10.000 trở lên thì có một nơi bạn có thể mua các xe cũ chất lượng cao, đó là các trang đấu giá xe của chính phủ (http://www.governmentauctions.com.au/). Đây là nơi chính phủ các cấp của Úc bán đấu giá các xe công đã qua sử dụng. Các xe này hầu hết mới chỉ đi một vài năm, được coi là hết khấu hao theo tiêu chuẩn chính phủ Úc nên được đem ra thanh lý bán đấu giá. Hầu hết các xe ở điều kiện tốt, được bảo dưỡng định kỳ thường xuyên, số km thấp, đôi khi còn cả bảo hành của nhà sản xuất, và mọi thông tin về xe đảm bảo chân thực. Bạn có thể lên mạng xem trước tình trạng xe, và đến ngày đấu giá thì đến trả giá để mua xe.
3. Thủ tục và phí như thế nào?
Thủ tục mua bán xe rất đơn giản. Xe ô tô ở Úc không có giấy đăng ký (hay nói cách khác, giấy đăng ký là giấy tờ điện tử trên hệ thống công nghệ thông tin của Cục Đăng Kiểm). Nếu bạn đồng ý mua, trả tiền xong bạn lấy xe về, 2 bên cùng điền vào một bản giấy tờ mua bán có sẵn mẫu, điền ngày, ký và ai gửi bản của người đó đến Cục đăng kiểm (có sẵn địa chỉ trong mẫu đơn). Không lo người bán lừa bởi vì chiếc xe khi đang mang tên họ mà họ đưa cho người khác đi thì họ chỉ mong sang tên càng sớm càng tốt thôi (vì nhỡ bạn vượt tốc độ, vượt đèn đỏ bị camera chụp được mà xe vẫn đang tên họ thì họ phải trả tiền phạt). Bạn nhớ gửi giấy tờ mua bán xe trong thời gian yêu cầu (thông thường là 2 tuần kể từ ngày ký giấy mua xe) nếu không bạn sẽ bị phạt.
Khi mua xe bạn sẽ phải trả thuế dựa trên giá trị của chiếc xe. Không nên khai thấp hơn giá trị mua bán (nhiều bạn yêu cầu người bán làm như vậy để giảm số thuế phải nộp). Với người bán thì họ không có vấn đề gì, nhưng thử tưởng tượng xe bạn nhỡ bị tai nạn, bảo hiểm họ đền xe cho bạn mà giá trị chiếc xe ghi thấp hơn 1 nửa so với giá trị thực thì bạn thiệt thòi bao nhiêu? Cục đăng kiểm khi nhận được mẫu đơn của bạn họ sẽ gửi cho bạn một hóa đơn nộp thuế chuyển nhượng, sau khi bạn nộp xong số thuế này thì trên hệ thống chiếc xe mang biển số đó sẽ là xe của bạn. Nếu bạn muốn nhanh thì ngay sau khi lấy xe, mang mẫu đơn này đến cục đăng kiểm kèm với các giấy tờ khác (ID, bằng lái), chỉ trong vòng 5 phút làm thủ tục và nộp thuế, tên chiếc xe đã được chuyển sang tên bạn.
4. Những điều lưu ý khác
Có một điểm đáng lưu ý là, có một số xe mang biển đặc biệt (biển tên người, biển đặt, vv). Các biển này sẽ phải trả phí để duy trì biển. Nếu chiếc xe đang có một biển đặc biệt (chủ cũ đăng ký), bạn nên yêu cầu họ đổi sang biển mới cho bạn trước khi mua xe. Còn nếu xe đang mang biển bình thường, bạn muốn xe có biển số đẹp hay biển mang tên mình (ví dụ HUONG NGUYEN), thì phải nộp đơn xin biển với cục đăng kiểm và trả phí cho biển mới này.
Và cuối cùng, khi mua xe, đăng kiểm xe (rego/license/roadworthy) còn bao lâu cũng là một điểm lợi, rego còn càng dài càng tốt. Mình mua xe khi rego còn 10 tháng, như vậy là mình đỡ được khoảng $400. Mười tháng sau mình mới phải nộp rego lần đầu. Xe mình cũng mua khi chủ xe vừa đi bảo dưỡng xong (có giấy tờ), nó cũng giúp mình tiết kiệm được khoảng $150 đô đi bảo dưỡng. Nếu bạn mua xe mà không chắc chắn lắm về điều kiện xe, nên đưa đi bảo dưỡng toàn bộ (intensive) ngay sau khi mua và trước khi lái để bạn hiểu thêm về tình trạng của xe, cũng như để đảm bảo an toàn cho bạn khi lái xe.
Đón đọc kỳ II: KINH NGHIỆM LÁI Ô TÔ Ở ÚC – KỲ II – NHỮNG ĐIỀU "NÊN" VÀ "KHÔNG" KHI LÁI XE
John Curtin Institute of Public Policy – Curtin University.
https://www.facebook.com/HuongNguyen1508
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét